مشخصه یابی و کاربرد جاذب کلینوپتیلولیت اصلاح شده با ستیل پیریدینیوم کلرید به منظور ردیابی مقادیر ناچیز سولفاسالازین در محیط زیست و فرمولاسیون های داروئی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده شیمی، دانشکده علوم،دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، اردبیل، ایران

3 گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق، کلینوپتیلولیت با ستیل پیریدینیوم کلرید به صورت در محل اصلاح شد و به منظور استخراج فاز جامد-اندازه گیری سولفاسالازین مورد استفاده قرار گرفت. مشخصات این جاذب توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی، پراش پرتو ایکس، تکنیک تجزیه حرارتی-وزنی، تصویر برداری پراکنش الکترونی و طیف سنجی تبدیل فوریه-مادون قرمز تعیین گردید. جاذب تهیه شده، به دلیل دارا بودن واحد های ستیل پیریدینیوم می تواند برهمکنش های غیرقطبی و یونی برقرار کند. شرائط تاثیر گذار غلظت ستیل پیریدینیوم کلرید، pH، مقدار کلینوپتیلولیت، مدت زمان استخراج، ترکیب محلول شویشی و مقدار آن، مدت زمان شویش و قدرت یونی محیط استخراج مورد ارزیابی قرار گرفتند، و بهترین شرائط به منظور فراهم شدن بیشترین حساسیت اندازه گیری به روش رنگ سنجی در طول موج 450 نانومتر انتخاب شدند. در شرائط بهینه، محدوده خطی و حد تشخیص روش اندازه گیری سولفاسالازین ،به ترتیب، 5 - 02/0 میکرومول بر لیتر و 4 نانومول بر لیتر سولفاسالازین بوده است. با این روش سولفاسالازین در چند فرمولاسیون داروئی با موفقیت اندازه گیری شد. همچنین چندین نمونه خاک و آب محیطی به منظور ارزیابی کاربردپذیری روش ارائه شده، مورد تجزیه قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Characterization and application of cetylpyridinium chloride modified clinoptilolite adsorbent for monitoring of sulfasalazine at trace levels in environment and pharmaceutical formulations

نویسندگان [English]

  • Habibollah Eskandari 1
  • Farzad Raeisi 2
  • Eslam Pourbasheer 3
1 Department of Chemistry, Faculty of Science, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil 56199-11367, Iran
2 Department of Chemistry, Faculty of Science, Payame noor University, Ardabil, Iran
3 Department of Chemistry, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this research, clinoptilolite was modified in situ by using cetylpyridinium chloride and used for solid phase extraction-determination of sulfasalazine. Characteristics of the adsorbent were determined by scanning electron microscopy, X-ray diffraction spectroscopy, thermogravimetric analysis, EDX-mapping and Fourier transform-infrared spectroscopy. The prepared adsorbent is able to interact through non-polar and ionic interactions, due to having cetylpyridinium moieties. Cetylpyridinium chloride concentration, pH, amount of clinoptilolite, extraction time, composition and volume of the eluent, elution time and ionic strength as the affecting parameters were evaluated, and the best conditions were selected to achieve the maximum sensitivity for the spectrophotometric determination of sulfasalazine at 450 nm. Under the optimum conditions, linear range and limit of detection for sulfasalazine were 0.02-5 µmol L-1 and 4 nmol L-1, respectively. Sulfasalazine in different pharmaceutical formulations was determined by the method, successfully. As well, various soil and environmental water samples were analyzed to evaluate the applicability of the established method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cetylpyridinium chloride modified clinoptilolite
  • Solid phase extraction
  • Sulfasalazine
  • Trace determination