استخراج فاز جامد میکرو پخشی بر پایه نانو پلیمر قالب مولکولی مغناطیسی سطحی و حلال عمیق سبز با بهینه سازی به روش طراحی ترکیب مرکزی برای اندازه گیری دیپیریدامول در نمونه های دارویی و بیولوژیکی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز

چکیده

در این کار روش ساده و ارزان استخراج فاز جامد میکرو پخشی با استفاده از نانو کامپوزیت پلیمر قالب مولکولی مغناطیسی و حلال عمیق سبز با بهینه سازی به روش طراحی ترکیب مرکزی برای اندازه گیری گزینشی دیپیریدامول در نمونه های دارویی و بیولوژیکی ارایه شده است. نانو کامپوزیت سنتز شده به منظور افزایش کارایی استخراج با این نانو کامپوزیت امواج فراصوت در مراحل جذب و واجذب مورد استفاده قرار گرفت همچنین حلال عمیق سبز برای واجذب آنالیت به کار گرفته شد و اندازه گیری به وسیله دستگاه کروماتوگرافی مایع باعملکرد بالا با دتکتورر ماوراء بنفش انجام شد. بهینه سازی همزمان پارامترهای موثر شامل مقدار جاذب (w)، حجم حلال واجذب (v) و زمان واجذب (t) به روش طراحی ترکیب مرکزی انچام شد. پس از بهینه سازی بیشترین ظرفیت جذب آنالیت بر روی جاذب نانو کامپوزیت مغناطیسی پلیمر قالب مولکولی برای دیپیریدامول mg g-1 82/2 بود و محدوده خطی به دست آمده برای روش µg L-1200 – 008/0بدست آمد. حد تشخیص و حد تعیین روش نیز به ترتیب معادل µg L-1003/0 و µg L-1 009/0حاصل شد. انحراف استاندارد نسبی روش با استفاده از تست درون روز برای غلظتهای 5، 50 و 150به ترتیب 26/3%، 09/2% و 41/3% همچنین با تست بین روز برای همان سطوح غلظتی کمتر از 4% به دست آمد. در نهایت این روش به صورت بسیار موفقیت آمیزی برای اندازه گیری دیپیریدامول در نمونه های پلاسما، سرم خون و قرص با انحراف استاندارد کمتر از 4 درصد بکار گرفته شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dispersive micro solid phase extraction based on surface magnetic molecular imprinted polymer and deep eutectic solvent with optimization by central composite design for determination of dipyridamole in pharmaceutical and biological samples

نویسندگان [English]

  • Roya Mirzajani
  • Sara Karami
Department of Chemistry, Faculty of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz
چکیده [English]

In this work, a simple and inexpensive dispersive micro solid-phase extraction method using magnetic molecular imprinted polymer nanocomposite and deep eutectic solvent and optimization by central compound design method was developed for selective determination of dipyridamole in pharmaceutical and biological samples. The synthesized nanocomposite was used to enhance the extraction efficiency of the adsorption and desorption step, also a deep eutectic solvent was used for the desorption of the analyte and the detection was performed by high performance liquid chromatography with an ultraviolet detector. Simultaneous optimization of effective parameters include the adsorbent dosage (w), desorption sovent volume (v), and desorption time (t) was performed by the central compound design method. After optimization, the maximum adsorption capacity of the analyte on the magnetic molecular imprinted polymer adsorbent for dipyridamole 2.82 mg g-1 and the obtained linear range for the method was 0.008-1200 μg L-1. Limit of detection and quantitation were also obtained 0.003 µg L-1 and 0.009 µg L-1, respectively. The relative standard deviation of the method by inter-day test for concentration levels of 5, 50 and 150 µg L-1 were 3.26%, 2.09% and 3.41%, respectively, and by intra-day test for the same concentration levels were less than 4%. . Finally, this very method was successfully used for preconcentation and determination of dipyridamole in plasma, serum and tablet samples with a standard deviation of less than 4%.
Keywords: Dipyridamole; Micro solid phase extraction; Magnetic nanoparticles ; Molecular imprinted polymer; Deep Eutectic Solvent; Central composite design

کلیدواژه‌ها [English]

  • micro solid phase extraction
  • magnetic nano particles
  • molecular imprinted polymer
  • deep eutectic solvent
  • central composite design
[1] M.Javanbakht,  F. Fathollahi, F. Divsar, M. R.Ganjali & P. Norouzi, Sens. Actuators B 182 (2013) 362.
[2] M. Rouhi, E. Pourbasheer, M. R. Ganjali, Monatshefte für Chemie-Chemical 146 ( 2015) 1593.‏
[3] T. Qin, F. Qin, N.  Li, S. Lu, W. Liu, F.  Li, Biomed. Chromatogr. 24 (2010) 268.‏
[4] N. Wang, F. Xu, Z. Zhang, C. Yang, X. Sun, J. Li, Biomed. Chromatogr. 22 (2008) 149.‏
[5] M. S. Bahbouh, A. A. Salem, Y. M. Issa, Microchim. Acta. 128 (1998) 57.‏
[6] A. F. Shoukry, N. T. Abdel Ghani, Y. M. Issa, O. A. Wahdan, Anal. lett. 34 (2001) 1689.
[7] L. Wang, Z. Zhang, Sens. Actuators B, 133 (2008) 40.‏
[8] R. Mirzajani, E. Arefiyan, J. Braz. Chem. Soc. 30 ( 2019) 1874
[9] R. Mirzajani, N. Pourreza, J. Burromandpiroze, Ultrason. Sonochem., 40 (2018) 101.
[10]R. Mirzajani, M.Bagheban, Int.  J.Environ. Anal.Chem. 96 (2016) 576.
[11]  Y. Li, C. Dong, J. Chu, J. Qi, X. Li, Nanoscale 3 (2011) 280.
[12] R. Mirzajani, F. Kardani, J. Pharm. Biomed. Anal. 122 (2016) 98.
[13] P. Makoś, E. Słupek, J. Gębicki, Microchem. J. 152 (2020) 104384
 [14] M.  mokhtarpor, Hemayat Shekaari, M. Taghi zafarani moatar,  J. of Applied Chemistry,15 (54) (2020) 289, in Persian.
[15] R. Mirzajani, A. Keshavarz, J. Iran. Chem. Soc. 19 (2019) 2291
[16] A. Asfaram, M. Ghaedi, S. Hajati, A. Goudarzi, RSC. Adv. 32 (2016) 418–503.
[17] Gh. Rezanejade Bardajee, S. Azimi, M. Bagheri Agha Seyed Sharifi, Microchem. J. 133 (2017) 385.
 [18] A. Keramat, R. Zare-Dorabei, Ultrason. Sonochem. 38 ( 2017) 421.
[19] E. Jannatdost, A. Tavakoli, R. Emamalisabzi, F. Kheiri, J. of  Applied Chemistry, 15 (55) (2020) 81, in Persian.
 [20] F. Zhu, X. Yan, S. Liu, Anal. Methods, 7 (2015) 8740.
[21] B. Feng, R.Y. Hong, L.S. Wang, L. Guo, H.Z. Li, J. Ding, Y. Zheng, D.G. Wei, Colloids Surf. A Physicochem. Eng. Asp. 328 (2008) 52.
[22] J.A.M. Pulgarin, A.A. Molina, P.F. Lopez, Anal. Biochem. 245 (1997) 8.